Độc đáo lễ hội rước Mẫu qua 3 ngôi đền thiêng ở Tuyên Quang

Lễ hội năm 2025 được tổ chức quy mô cấp thành phố với các hoạt động gắn liền với tín ngưỡng thờ mẫu Tam Phủ như: Lễ rước kiệu Mẫu từ đền Ỷ La, đền Thượng về đền Hạ; lễ tế và hoàn cung.

Theo Ban tổ chức, đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La - di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia mang sự linh thiêng của tín ngưỡng thờ Mẫu lâu đời tại thành phố Tuyên Quang. Với những giá trị văn hóa, tâm linh độc đáo, ngày 23/1/2017, Lễ hội đền Hạ, đền Thượng, đền Ỷ La đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Bên cạnh đó, phần hội sẽ mang đến cho người dân và du khách thập phương một không gian văn hóa đa dạng với nhiều hoạt động: Giới thiệu tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt như trưng bày khăn chầu, áo ngự, tổ chức không gian trà xứ Tuyên; múa rồng, múa lân, hát văn, giao lưu văn nghệ; thi đấu thể thao, tổ chức các trò chơi dân gian tại 3 ngôi đền. 

Lễ hội là sự kiện văn hóa đặc sắc, gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, được UNESCO công nhận, khẳng định giá trị lịch sử, văn hóa của các di tích quốc gia trên địa bàn thành phố Tuyên Quang.

Đây là dịp để tôn vinh truyền thống tín ngưỡng dân gian, bày tỏ lòng thành kính đối với các bậc thánh thần, thể hiện lòng tri ân với các bậc tiền nhân; đồng thời là cơ hội để cùng bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu, tạo không gian giao lưu văn hóa và thúc đẩy phát triển du lịch, góp phần quảng bá hình ảnh Tuyên Quang - vùng đất giàu truyền thống lịch sử và văn hóa đến với bạn bè trong nước và quốc tế, đưa Tuyên Quang trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách trong và ngoài nước.

Với mong muốn mang đến một không gian văn hóa phong phú, kết nối truyền thống với đời sống đương đại, lễ hội năm nay không chỉ tái hiện những nghi thức tín ngưỡng đặc trưng mà còn mở rộng góc nhìn về di sản văn hóa trong phát triển du lịch bền vững.

Với chủ đề “Tôn vinh tín ngưỡng thờ Mẫu và bản sắc văn hóa Tuyên Quang”, lễ hội sẽ đưa công chúng khám phá chiều sâu của đạo Mẫu - dòng chảy tâm linh quan trọng trong đời sống tín ngưỡng của người dân Việt Nam, đặc biệt là tục thờ Mẫu Thoải tại vùng đất Tuyên Quang linh thiêng.

Nhiều hoạt động đặc sắc được tổ chức nhằm đem lại cho người dân Tuyên Quang và du khách đến từ mọi miền Tổ quốc những trải nghiệm tại một lễ hội vừa kế thừa những nét đẹp truyền thống, vừa có thêm nhiều điểm nhấn mới mẻ.

Theo đó, phần lễ sẽ tái hiện đầy đủ các nghi thức rước Mẫu đặc trưng và tế lễ trang nghiêm giúp công chúng cảm nhận sự giao thoa giữa tâm linh và nghệ thuật.

Phần hội sẽ mang đến những không gian trải nghiệm văn hóa sống động và giàu ý nghĩa như trình diễn hầu đồng, không gian trà xứ Tuyên, không gian trưng bày khăn chầu áo ngự, giới thiệu văn hóa thờ Mẫu thông qua màn hình tương tác, các hoạt động thể thao dân gian, tọa đàm với chủ đề “Phát huy giá trị truyền thống của Đạo Mẫu và Thiền Trúc Lâm trong đời sống tín ngưỡng của người dân Tuyên Quang”...

Bà Vũ Quỳnh Loan, Phó Chủ tịch UBND TP Tuyên Quang, Trưởng Ban Tổ chức Lễ hội cho biết: "Lễ hội năm nay tiếp tục giữ nguyên các nghi thức cổ truyền, từ lễ rước Mẫu, lễ dâng hương, lễ hiến sinh đến lễ hoàn cung. Bên cạnh đó, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức nghệ thuật hát Chầu văn, không gian Trà Xứ Tuyên, chiêm ngưỡng trang phục khăn chầu, áo ngự trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu và tham gia các hoạt động thể thao, trò chơi dân gian".

Theo bà Loan, năm nay Ban Tổ chức sẽ ra mắt màn hình công nghệ tương tác giới thiệu tín ngưỡng thờ Mẫu tại khuôn viên đền Hạ, giúp du khách hiểu sâu hơn về giá trị di sản. "Chúng tôi mong muốn mỗi người tham gia lễ hội đều trở thành một đại sứ văn hóa, góp phần lan tỏa những giá trị tốt đẹp, giữ gìn sự trang nghiêm, văn minh và thúc đẩy du lịch tâm linh một cách có trách nhiệm", bà nói.

Đặc biệt, lễ hội năm nay nhấn mạnh vai trò của tín ngưỡng trong phát triển du lịch bền vững, khuyến khích việc bảo tồn, phát huy và khai thác giá trị di sản để tạo động lực phát triển kinh tế - văn hóa cho cộng đồng.