Triển lãm “Hoạ Linh Sắc Việt" - Chuỗi hoạt động nhân ngày giỗ tướng quân Phạm Ngũ Lão

Đền Phù Ủng tọa lạc tại 25 Lý Quốc Sư, phường Hàng Trống, quận Hoàn Kiếm. Xưa kia, đây vốn thuộc thôn Tiên Thị, tổng Tiền Túc, huyện Thọ Xương với tên gọi Phù Ủng Vọng Từ hay đền Phù Ủng là nơi duy nhất cùng thờ Trần Hưng Đạo và Phạm Ngũ Lão ở Thủ đô hiện nay. Đây là một di tích lịch sử văn hóa quý giá nằm trong quần thể di tích Hồ Hoàn Kiếm, giữa trung tâm Thủ đô Hà Nội.

Phạm Ngũ Lão (1255-1320) người làng Phù Ủng, huyện Dưỡng Hào, nay là thôn Phù Ủng, xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên. Là người văn võ toàn tài, ông là vị tướng tài giỏi đã có công lao to lớn trong hai cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên – Mông thế kỷ XIII và trong sự nghiệp giữ gìn biên giới phía Tây, mở mang bờ cõi phương Nam. Cuối thế kỷ XVIII, dân làng Phù Ủng lên Thăng Long lập nghiệp và dựng đền thờ vị anh hùng của quê hương mình coi như “Thành hoàng làng” ở nơi quê mới.

Để tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của người anh hùng dân tộc đã có công trong hai cuộc kháng chiến chống giặc Nguyên – Mông thế kỷ XIII và trong sự nghiệp giữ gìn biên giới phía Tây, mở mang bờ cõi phương Nam. Hôm nay, ngày 13/12/2023 đúng vào dịp ngày giỗ tướng quân Phạm Ngũ Lão, tại di tích lịch sử văn hóa đền Phù Ủng, được sự đồng ý của Quận ủy, UBND quận Hoàn Kiếm, với tấm lòng thành kính cán bộ và nhân dân phường Hàng Trống long trọng tổ chức dâng hương kỷ niệm ngày giỗ của Danh tướng Phạm Ngũ Lão. Đây là một hoạt động văn hoá có ý nghĩa thiết thực góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, là nét đẹp trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng của người dân Thủ đô, biểu hiện ước vọng tình cảm và truyền thống đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây” của dân tộc Việt Nam.

Lễ dâng hương tại đền Phù Ủng là dịp để ôn lại những trang sử vẻ vang, truyền thống hào hùng chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, đồng thời ghi nhận, tôn vinh và phát huy những giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể, tín ngưỡng dân gian truyền thống tốt đẹp của dân tộc, nhằm làm cho nhân dân và cán bộ phường Hàng Trống nói riêng, quận Hoàn Kiếm nói chung hiểu biết thêm về sự hình thành và tồn tại, những giá trị lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật.

Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Hàng Trống xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với các thế hệ cha ông đi trước, với các cấp lãnh đạo. Nơi đây sẽ mãi là địa chỉ đỏ góp phần giáo dục truyền thống lịch sử dân tộc, một địa điểm sinh hoạt văn hoá, tín ngưỡng cộng đồng có sức hấp dẫn và lan tỏa lớn trong nhân dân và du khách.

Cũng trong dịp này, UBND phường Hàng Trống đã phối hợp cùng Công ty TNHH HỌA GẤM tổ chức ra mắt triển lãm tranh “Họa Linh Sắc Việt” bao gồm 9 bức tranh được lấy cảm hứng từ dòng tranh Thờ trong tranh dân gian Hàng Trống được tạo ra bằng phương pháp Họa Kim Sa. Cùng với lễ dâng hương, UBND phường hy vọng hoạt động triển lãm lần này sẽ góp phần quảng bá và phát huy hơn nữa giá trị di tích của đền Phù Ủng đến đông đảo nhân dân và du khách thập phương. Để đền Phù Ủng thực sự là một di tích tiêu biểu trên địa bàn phường, niềm tự hào của địa phương, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước cho các thế hệ mai sau về các giá trị lịch sử văn hóa, truyền thống của dân tộc.

Để “những giá trị cổ truyền không bao giờ cũ”, để “tinh hoa xưa sống mãi với thời gian”, chuỗi dự án mang tên “HOẠ LINH SẮC VIỆT” ra đời với mong muốn mang đến thông tin về văn hoá tâm linh của một cách chính xác. Đồng thời cụ thể hoá và tôn vinh nét đẹp tôn giáo - tín ngưỡng đã hình thành, tồn tại trong tiềm thức của mỗi người con đất Việt qua hàng thế kỉ thông qua nhiều dòng tranh dân gian nổi tiếng như: Hàng Trống, Đông Hồ, Kim Hoàng, Làng Sình,…được thể hiện trên nền nghệ thuật Họa Kim Sa - môn nghệ thuật được đưa về Việt Nam dựa trên kỹ thuật gốc Kháp ti pháp lang. Cùng nhau ngược dòng lịch sử tìm lại những giá trị nghệ thuật cổ đang dần bị mai một; có thêm góc nhìn về tôn giáo và những tín ngưỡng tâm linh trong tiềm thức; cùng đắm mình vào sức sống của thời đại qua những dòng tranh dân gian nổi tiếng của Việt Nam. Tất cả những giá trị văn hoá nghệ thuật giao thoa và hòa quyện vào làm một, mang hồn cốt riêng song vẫn tôn vinh lẫn nhau. 

Sau sự thành công của hai sự kiện Talkshow “Hoạ Kim Sa và Tín ngưỡng Thờ Mẫu trong tranh Hàng Trống” vào tháng 3/2023 và “Hoạ Kim Sa và Phật Giáo trong tâm thức người Việt” vào tháng 10/2023, triển lãm nghệ thuật “HỌA LINH SẮC VIỆT” chính là lời khẳng định về những mục tiêu mà HOẠ GẤM theo đuổi trên con đường phát triển văn hoá nghệ thuật truyền thống dân tộc.

Tại triển lãm, khán giả sẽ được chiêm ngưỡng các bức tranh dân gian đầy quen thuộc nhưng lại mang một cách thể hiện mới. Các tác phẩm không chỉ chứa đựng những giá trị về văn hoá mà còn cho thấy sự tâm huyết và nỗ lực của thế hệ trẻ ngày nay trong việc gìn giữ, phát huy những giá trị truyền thống.