Khi ăn uống trở thành trải nghiệm tinh thần

Theo tháp nhu cầu Maslow, nhu cầu sinh lý là cấp bậc đầu tiên và quan trọng nhất, bao gồm nhu cầu về thức ăn, nước uống, giấc ngủ và nơi ở. Trước đây, khi cuộc sống còn nhiều khó khăn, hầu hết người dân chỉ tập trung vào việc đáp ứng nhu cầu cơ bản là "ăn no mặc ấm". Tuy nhiên, ngày nay, khi đời sống vật chất được cải thiện, người Việt không chỉ mong muốn được "ăn no mặc ấm" mà còn hướng đến mục tiêu cao hơn là "ăn ngon mặc đẹp". 

Việc đầu tư cho trải nghiệm ăn uống xa xỉ đang ngày càng được thế hệ Millennials và Gen Z quan tâm hưởng ứng. Một báo cáo của công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu Mintel đã chỉ ra một số xu hướng ẩm thực hàng đầu trong năm 2024, trong đó trải nghiệm ẩm thực xa xỉ ngày càng phổ biến.

Hành trình khám phá ẩm thực xa hoa

Trong thời kỳ hiện đại, con người có xu hướng chi trả cho những bữa ăn cao cấp để trải nghiệm dịch vụ của bữa ăn là chủ yếu. Điều này phản ánh nhu cầu ngày càng cao của con người về tinh thần, đặc biệt là trải nghiệm tinh thần liên quan đến ẩm thực.

Theo phân tích dựa trên thu nhập của khách hàng được Mibrand Vietnam chỉ ra vào tháng 6/2023, nhóm khách hàng có thu nhập trên 30 triệu đồng có xu hướng lựa chọn các nhà hàng (80%) để sử dụng dịch vụ ăn uống.  

Trước xu hướng này, ngành dịch vụ ẩm thực ngày càng phát triển với sự đa dạng về phong cách, mô hình và giá cả. Nhiều nhà hàng, quán ăn chú trọng vào việc nâng cao chất lượng dịch vụ, mang đến cho khách hàng những trải nghiệm ẩm thực độc đáo và ấn tượng. 

Từng có cơ hội thưởng thức ẩm thực trên du thuyền vòng quanh vịnh Nha Trang, chị Kim Trang (45 tuổi, Nha Trang) chia sẻ những ký ức khó phai về hành trình này: “Trong không gian lãng mạn quanh vịnh biển, các món hải sản tươi sống được phục vụ một cách tận tình và chuyên nghiệp theo sở thích của chúng tôi. Với tôi, đây là một một trải nghiệm ẩm thực thú vị và khó quên bởi không chỉ được thưởng thức các món ăn ngon, tôi còn được thư giãn, phiêu du theo những tiếng dương cầm du dương”. 

Đối với chị Trang, một trong những cách hiệu quả để cải thiện tinh thần và tận hưởng cuộc sống chính là những "chuyến du ngoạn ẩm thực". “Khi được thưởng thức những món ăn ngon, hòa mình vào bầu không khí ấm cúng và tận hưởng sự phục vụ chu đáo, tôi cảm thấy thư giãn, giảm bớt căng thẳng và tìm thấy niềm vui trong cuộc sống”, chị Trang bộc bạch.

Bên cạnh mô hình dùng bữa trên du thuyền, Omakase - "Hãy tin tưởng và để đầu bếp quyết định món ăn cho bạn" là một phong cách ẩm thực độc đáo của Nhật Bản đang dần trở nên phổ biến trên toàn thế giới, thu hút sự chú ý của những tín đồ sành ăn và những ai yêu thích khám phá văn hóa ẩm thực xứ sở hoa anh đào.

Bạn Khánh Ngân (20 tuổi, California), người đã có cơ hội trải nghiệm và bày tỏ sự ấn tượng về phong cách ẩm thực xa xỉ này: “Đến với phong cách omakase, mình được chứng kiến các đầu bếp ‘biểu diễn’, tương tác trực tiếp với họ và thưởng thức những món ăn vừa miệng. Mỗi món ăn đều mang hương vị riêng biệt, kích thích vị giác và tạo nên sự phong phú cho trải nghiệm ẩm thực của mình, từ các loại cá, hải sản cho đến cá loại bò thượng hạng”.

Trải nghiệm ẩm thực sống động là điều mà Khánh Ngân mong chờ nhất. “Mỗi món ăn đều được trình bày một cách tỉ mỉ như một tác phẩm nghệ thuật, tạo nên sự thu hút thị giác và khơi gợi cảm hứng cho thực khách trẻ như mình. Do đó, mặc dù trải nghiệm cao cấp này khá tốn kém và có thể mình chỉ được thử một lần trong đời nhưng mình rất trân quý và sẽ luôn nhớ về cơ hội này cũng những kiến thức có được về các nguyên liệu, cách chế biến và văn hoá Nhật Bản”, Khánh Ngân thổ lộ.

Ẩm thực - Cánh cửa dẫn đến văn hóa

Ẩm thực là một phần không thể thiếu của văn hóa mỗi quốc gia. Mỗi món ăn đều mang trong mình câu chuyện riêng, phản ánh những phong tục tập quán, niềm tin và giá trị của con người nơi đây. Trải nghiệm ẩm thực chính là cách để con người trải nghiệm một nền văn hoá, một chân trời kiến thức mới về một đất nước.

Will Courageux, chàng trai người Pháp với hơn 3 triệu người theo dõi trên TikTok, đã trở thành một hiện tượng mạng khi chia sẻ những trải nghiệm ẩm thực đầy thú vị của mình tại Việt Nam. Hành trình khám phá ẩm thực Việt Nam của Will không chỉ mang đến những giây phút giải trí cho người xem mà còn là minh chứng cho sức hấp dẫn của văn hóa Việt Nam và tiềm năng phát triển du lịch ẩm thực trong tương lai.

Trong hầu hết các video, Will không chỉ đơn thuần giới thiệu các món ăn mà còn chia sẻ về nguồn gốc, cách chế biến và ý nghĩa văn hóa của từng món. Will cũng không ngại thử thách những món ăn độc đáo, có hương vị lạ lẫm hoặc thậm chí "khó nuốt" đối với người nước ngoài như tiết canh, lẩu mắm, ếch nướng...

Ngoài thỏa mãn nhu cầu về trải nghiệm, qua ẩm thực, những thực khách như Will còn là cầu nối văn hóa giữa các quốc gia, khu vực. Khám phá ẩm thực nước ngoài giúp mở rộng tầm nhìn, rèn luyện tư duy cởi mở và tôn trọng sự khác biệt văn hóa. Chính vì điều này, các món ăn nước ngoài thu hút sự quan tâm của nhiều người trẻ mỗi khi đi du lịch đến các quốc gia trên thế giới.

Với niềm đam mê với ẩm thực của đất nước Thái Lan, Bảo Liêm (25 tuổi, TP. HCM) bày tỏ sự thích thú khi được "sống" trong những nền văn hoá ẩm thực độc đáo của quốc gia này: “Trong chuyến du lịch Thái Lan của mình gần đây, từ những món ăn đường phố bình dị đến những nhà hàng sang trọng được Michelin bình chọn, mỗi trải nghiệm đều mang đến cho mình những khám phá thú vị và cảm xúc khó quên. Vị chua cay nồng nàn, hương vị độc bản và sự hòa quyện tinh tế giữa các nguyên liệu đã hoàn toàn chinh phục vị giác của mình”.

“Mỗi món ăn Thái đều ẩn chứa một câu chuyện về lịch sử, văn hóa và triết lý sống của người dân nơi đây. Chẳng hạn, món Tom Yum trứ danh của Thái Lan thường được sử dụng trong các nghi lễ, lễ hội để cầu mong may mắn, sức khỏe và bình an. Khi khám phá ẩm thực, mình không chỉ có cơ hội hiểu thêm về bản sắc văn hóa, mà còn có thể tạo dựng những mối quan hệ đặc biệt”, Bảo Liêm khẳng định.