Trò chuyện “Mạn đàm về Nghệ thuật Sơn mài Trịnh Tuân & Công Kim Hoa - Một vài đặc thù cùng những yếu tính liên ngành đa văn hóa”

Nhà nghiên cứu nghệ thuật Phạm Long đưa khán giả dõi theo tiến trình nghệ thuật của nghệ sĩ Trịnh Tuân và Công Kim Hoa. Cùng xuất phát điểm là những sinh viên của trường đại học Mỹ thuật công nghiệp, họ bắt đầu tìm tòi về sơn mài đầu những năm 1990, có triển lãm đầu tiên tại Mỹ và dần có những hoạt động quảng bá tác phẩm của mình ở nhiều quốc gia. 

Qua những bức sơn mài được trình chiếu, người xem có thể thấy được những chuyển biến, đổi mới trong phong cách nghệ thuật của hai nghệ sĩ. Từ những mô tả chất phác ban đầu, cả hai nghệ sĩ tách dần khỏi chủ nghĩa hiện thực để theo đuổi trừu tượng. Họ tiếp thu những ảnh hưởng từ triết lý nghệ thuật “less is more” (càng đơn giản càng nhiều ngữ nghĩa) với những tác phẩm theo hướng tối giản và có tính ứng dụng cao. Tính biểu tượng và cách điệu cũng được đề cao trong các tác phẩm của họ.

Một điểm chung đáng chú ý giữa nghệ thuật của Trịnh Tuân và Công Kim Hoa là tính liên ngành. Các tác phẩm của họ phảng phất dấu ấn của hội họa, sắp đặt, điêu khắc, âm nhạc, thậm chí với Trịnh Tuân còn là đồ họa. Những ảnh hưởng này đóng góp vào sự phát triển về bút pháp và kỹ thuật. 

Họa sĩ Công Kim Hoa chia sẻ: “Mỗi chuyên ngành có một ngôn ngữ riêng. Khi học về gốm, tôi hiểu được những nét đẹp về hình khối. Ngoài ra 1 năm học lý thuyết của trường Bauhaus đã bổ trợ cho quá trình khi tôi tốt nghiệp và sáng tác sau này. Tôi học hỏi được sự đơn giản và tính khái quát trong ngôn ngữ điêu khắc và tạo hình”. Đặc biệt, trong quá trình làm sơn mài bà nhận ra những mảng cao thấp tạo ra sự đối lập thú vị. Chính sự gồ ghề tạo ra hiệu ứng cảm xúc mạnh mẽ cho người xem và bà quyết định giữ lại. Bà cũng như nhận ra mình có thể chủ động tạo ra độ nhăn và độ cao thấp để phục vụ mục đích tác phẩm của mình.    

Với Trịnh Tuân, tính liên ngành bắt nguồn từ trải nghiệm của ông trong lĩnh vực đồ họa, thậm chí âm nhạc cũng là chất xúc tác thúc đẩy quá trình đổi mới ngôn ngữ nghệ thuật của ông. Cả hai nghệ sĩ đều khuyến khích các bạn trẻ học tập đa ngành tuy nhiên cần có sự đào sâu về chuyên ngành trước tiên.  
 
Là người đã tham gia nhiều triển lãm quốc tế, họa sĩ Trịnh Tuân cho rằng: “Sơn mài Việt Nam kế thừa những ảnh hưởng từ Pháp và Châu Âu. Tâm hồn và tinh thần của con người Việt Nam vừa tiếp thu vừa giữ lại những bản sắc rất riêng. Những tác phẩm sơn mài của nghệ sĩ Việt Nam thường mang đậm dấu ấn cá nhân, phong cách của họ cũng dễ được nhận ra hơn các nghệ sĩ tại các quốc gia khác”.Ngoài ra khán giả cũng đặt những câu hỏi về kỹ thuật và chất liệu dùng để tạo ra màu sắc trong tranh sơn mài của hai nghệ sĩ, những trải nghiệm về quá trình “sửa sai” tác phẩm, kỷ niệm về quá trình tạo ra những bức tranh cụ thể và cách nuôi dưỡng cảm hứng, sự bền bỉ. 

Triển lãm “Như những lớp phù sa” trưng bày hơn 70 tác phẩm sơn mài của cặp vợ chồng nghệ sĩ Trịnh Tuân và Công Kim Hoa. Những tác phẩm đưa người xem vào một thế giới, một không gian cảm xúc sơ khai với những hình ảnh thiên nhiên trong trạng thái hỗn mang và hình ảnh con người như bước ra từ buổi hồng hoang. Triển lãm kéo dài từ 14/02 đến hết 15/04.