Trò chuyện “Nghệ thuật đa phương tiện và tiềm năng đối thoại với mỹ thuật đương đại”

Buổi trò chuyện được dẫn dắt bởi Nguyễn Tú Hằng - giám đốc của Hanoi Grapevine - một trang tin tức chuyên sâu về các sự kiện văn hóa, nghệ thuật tại Việt Nam. Hai khách mời lần lượt là Cẩm-Anh Lương và Jo (Ngô Kỳ Duyên). 

Cẩm-Anh Lương là một nghệ sĩ đa phương tiện sống tại Berlin. Thực hành nghệ thuật của cô tập trung vào chủ đề những người yếu thế, phụ nữ và di cư, sử dụng kết hợp các phương tiện, chất liệu và công nghệ thực tế ảo nhằm tạo ra trải nghiệm sâu và mang tính tương tác cao cho người xem.

Ngô Kỳ Duyên là một nghệ sĩ thị giác với các thực hành đa phương tiện đến từ Sài Gòn. Thế giới nghệ thuật của cô được tạo nên bởi những hình ảnh chuyển động, thực tế ảo và thực tế ảo tăng cường, nghệ thuật truyền thông mới và gần đây là âm thanh. Tác phẩm của cô được ứng dụng như một liệu pháp chữa lành những bất ổn tinh thần của con người trong thế giới hiện đại.

Hai nghệ sĩ đã đưa người xem vào hành trình định danh mình như một nghệ sĩ đa phương tiện thông qua các tác phẩm mà họ đã thực hiện từ buổi đầu. Từ ngọn núi lửa ở Đức nơi những người yếu thế đến bàn luận về quyền sau những buổi biểu tình đến nàng tiên lười biếng trong tác phẩm của Cẩm-Anh Lương, hay mối tương liên nội tại giữa con người và thiên nhiên đem đến không gian thiền định và chữa lành trong tác phẩm của Ngô Kỳ Duyên. Không chỉ đơn thuần phản chiếu sự phát triển của công nghệ, các thực hành đa phương tiện còn mở ra cho riêng họ những phản tư về chính mình và những suy ngẫm về mối quan hệ giữa truyền thống và hiện đại. 

Trả lời câu hỏi “Nghệ thuật đa phương tiện là một công cụ (tool) hay một phương tiện (medium) ?”, hai nghệ sĩ đều khẳng định concept là thứ xuất hiện đầu tiên và được phát triển, cho đến khi đó nghệ sĩ mới có lựa chọn về cách thức thể hiện. Nghệ sĩ lựa chọn chất liệu thân thuộc nhất với mình để bày tỏ bản thân. Như đối với Ngô Kỳ Duyên là một người có những khó khăn trong việc giao tiếp thì làm việc với máy tính và công nghệ là cách hiệu quả để cô vượt qua những trở ngại và truyền tải những ý niệm nghệ thuật của mình. 

Trước khi khép lại buổi trò chuyện, Nghệ sĩ Ngô Kỳ Duyên bày tỏ quan điểm trước lo ngại AI sẽ thay thế con người trong lĩnh vực nghệ thuật. Cô cho rằng cần nhìn nhận vào thực tế là có những nghệ sĩ mất việc vì AI, hơn nữa quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay khiến mọi người cho rằng việc sử dụng AI là một đặc quyền nghiễm nhiên. Tuy nhiên, nghệ sĩ Ngô Kỳ Duyên khẳng định, “tính bản thể, sự biểu đạt của mình như một con người thì khó thay thế được”. Trong khi đó, nghệ sĩ Cẩm-Anh Lương cho rằng việc sử dụng AI sẽ mang theo nhiều thiên kiến do AI được đào tạo từ dữ liệu đầu vào của nhóm đa số.