“Di tích Nhà tù Hỏa Lò”: Khi lịch sử được nhìn nhận theo cách của người trẻ

Dịch bệnh, giãn cách kéo dài khiến người trẻ dành phần lớn thời gian tìm kiếm niềm vui từ mạng xã hội. Bên cạnh đó, văn hóa gen Z ngày càng nở rộ khiến các nhà sáng tạo nội dung có thêm nhiều cách để tiếp cận và truyền tải lịch sử tới thế hệ trẻ. Một tình yêu lan tỏa tự nhiên từ những câu chuyện được kể theo lối giản dị, hóm hỉnh với nhiều chi tiết đời thường, những dòng trạng thái được bình luận là "đỉnh", "chất", "mặn" trên fanpage "Di tích Nhà tù Hỏa Lò"(Hà Nội) này có thể sẽ là gợi ý về cách những người trẻ tìm đến và yêu lịch sử.

Muốn người trẻ mê Sử nên content đậm chất trẻ

"Ngôn ngữ gen Z" được coi là ngôn ngữ phổ biến nhất trên mạng xã hội đối với giới trẻ hiện nay, đặc biệt là những người ở độ tuổi cuối 9X và 10X. Bắt nhịp với xu hướng đó, admin page đã sáng tạo những câu chữ rất vui nhộn mà không làm mất đi chất “sử”. 

Một dòng trạng thái có nội dung ngắn gọn: "Đó là nhịp tim của tôi" kèm theo hình ảnh dao động của nhịp tim bình thường được chú thích trước khi đến tham quan di tích và nhịp tim có hình lá cờ đỏ sao vàng được chú thích sau khi bước vào di tích lịch sử. Không thể không thiện cảm, tò mò về nơi này. Nhiều bình luận cho rằng đội ngũ admin đang sở hữu "vựa muối" và kết luận "phải đến Hỏa Lò".

Ví dụ chuyện "Vitamin lạc quan từ cuộc đời Nguyễn Trật" là cái tít bài rất hiện đại kể về vị quan của thời Hậu Lê. Tên là Trật nhưng đi thi thì "trúng không trượt phát nào", trở thành trường hợp khoa bảng hi hữu nhất trong lịch sử giáo dục Việt Nam. Đây là một bài viết lôi cuốn nhiều bạn trẻ đọc và bình luận vì rất liên quan tới mùa thi. Cứ thế, các câu chuyện thường được kết bằng một thông điệp, nhắn nhủ những người trẻ đừng quên quá khứ, hãy tự hào vì những gì cha ông đã làm được, đã đi qua. Một dạng "bài học lịch sử" nhưng không giáo điều, khô cứng mà giản dị, gần gũi.

Cách chọn hướng truyền thông mới mẻ này như gửi đi thông điệp từ chủ nhân của những dòng trạng thái: yêu nước, trân trọng giá trị truyền thống. Điều đó được kết nối với người trẻ bằng cách vận dụng nhiều hình thái thể hiện gần gũi với đời sống giới trẻ. Có thể thấy rằng, những bài đăng như vậy nhận được rất nhiều sự tương tác, hưởng ứng từ người dùng mạng xã hội.

Đa dạng cách truyền tải lịch sử

“Thế hệ trẻ ngày nay được tiếp cận với rất nhiều thành tựu của xã hội hiện đại nên nếu chỉ áp dụng cách truyền tải thông tin truyền thống, các bạn sẽ rất nhanh chán và không chủ động tiếp nhận kiến thức" - Admin fanpage cho biết. Vì vậy, ta thấy các nội dung lịch sử trên page được thiết kế rất đa dạng, thu hút người đọc và tương tác tốt. Việc dùng phần mềm "Notion" - một trong những công cụ được các bạn trẻ truyền tai nhau nên dùng, để mô tả các kiến thức lịch sử dưới đây là một ví dụ.

Không chỉ gây dựng fanpage thành “mặt trận tri thức” cho giới trẻ, những người làm nội dung của Di tích Nhà tù Hỏa Lò còn phát triển một group Facebook mang tên “HistoTea” thành nơi các thành viên chia sẻ những câu chuyện lịch sử dưới góc nhìn cá nhân. Đề tài của HistoTea cũng không chỉ là các câu chuyện về danh nhân lịch sử, sự kiện lịch sử gắn với các cuộc đấu tranh gìn giữ hòa bình mà còn là lịch sử của những đồ vật, của một thành phố, lịch sử trong các lĩnh vực như mỹ thuật, thời trang, âm nhạc, ẩm thực.  

Thành công của nhóm admin không chỉ dừng lại ở con số 17,6 nghìn thành viên nhóm sau 3 tháng hoạt động mà còn là sự tương tác, chia sẻ sôi nổi của các bạn trẻ về lịch sử dân tộc khi họ tìm được nguồn cảm hứng đích thực. Họ đã chứng minh, người trẻ Việt Nam không hề thờ ơ với những giá trị truyền thống của nước nhà, người trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp nhận và bảo tồn lịch sử quốc gia theo nhiều cách khác nhau. 

Bạn Trần Quang Dũng, học sinh lớp 12 chia sẻ: " Mình được chị gái giới thiệu theo dõi fanpage và quả thực mình rất bất ngờ với cách truyền tải lịch sử của admin. Thay vì khô cứng như trong sách vở, các anh chị đã khiến mình nhiều lần bật cười vì sự hóm hỉnh mà đậm chất "sử" trong những bài đăng trên Facebook. Từ đó, mình cũng nhận ra là ngày càng nhiều người trẻ tuổi yêu thích và có những cách rất hay để lưu giữ những giá trị lịch sử dân tộc và thật tốt vì điều này đang được lan tỏa mạnh mẽ."

Hiện tại, nhóm các bạn trẻ vận hành fanpage "Di tích Nhà tù Hỏa Lò" còn lên kế hoạch sản xuất các nội dung đăng tải trên các kênh truyền hình, kênh phát thanh trên Internet, tổ chức tọa đàm mà khách mời là nhân chứng lịch sử, các nhà sử học, người yêu sử ở mọi thế hệ để tiếp cận được rộng rãi hơn nữa tới các bạn trẻ. Với họ, lịch sử không chỉ ở mãi quá khứ, lịch sử là sự tiếp nối và đó là một phần trách nhiệm của thế hệ trẻ hiện nay.