Học hộ, thi hộ: Cái “giá” phải trả

Học hộ một lần, học lại mấy năm

Phải trả tiền học phí để được đi học, nay nhiều sinh viên còn “thích” trả cả tiền “học hộ”. Chưa chắc đã “trót lọt” qua mắt thầy cô và nguy cơ bị đình chỉ học nếu bị phát hiện là rất cao, thế nhưng những sinh viên này vẫn bất chấp hậu quả, chỉ cần có người lên lớp, làm đỡ “công việc” mà đáng lẽ đó là của mình. Cho đến khi “bức màn” học hộ, thi hộ bị thầy cô phát hiện thì sự hối lỗi, quay đầu đã quá muộn màng.

 N.T.A, sinh năm 2000, đáng lẽ đã có trên tay tấm bằng cử nhân Sư phạm vào năm 2022, vậy mà chỉ vì một lần thuê người thi hộ mà cho đến tận bây giờ vẫn chưa thể ra trường: “Mình bị trường đình chỉ học 1 năm vì khi đó thầy cô phát hiện mình nhờ người đến thi hộ. Lúc đấy thì hoảng loạn và sợ lắm, không nghĩ thầy cô sẽ phát hiện ra. Rồi ngay sau hôm đó mình nhận được giấy đình chỉ học 1 năm. Mình có đăng ký học lại nhưng vì đã nghỉ quá lâu nên mình bị mất cảm hứng, thi thì trượt môn liên miên”.

Sẵn sàng đánh đổi tương lai chỉ vì sự lười biếng của bản thân, nhiều trường hợp còn bị lừa tiền trắng trợn bởi các đối tượng trên hội nhóm học hộ, thi hộ. Trong một lần tìm người học hộ trên các hội nhóm, bạn B.A.N đã bị lừa mất 500 nghìn tiền cọc: “Hôm đó mình có thuê người làm tiểu luận cuối môn với số tiền là 1 triệu đồng, người đấy có bảo với mình là cọc trước 50% rồi gửi luôn số tài khoản ngân hàng cho mình. Thế nhưng tên tài khoản Facebook của người này lại khác so với tên trong ngân hàng nên mình sinh nghi. Hỏi họ thì họ bảo là cứ chuyển vào vì họ có hệ thống làm chuyên nghiệp lắm. Lúc đó cũng gấp rồi, 2 ngày nữa là nộp bài nên mình chuyển luôn 500 nghìn. Chuyển xong thì họ khoá tài khoản, chặn mình rồi biến mất luôn.”

Tiền mất đi chẳng thể lấy lại, bài tiểu luận phải nộp cho thầy cô vào ngày kia chưa nổi 1 dòng, N. rơi vào trạng thái tuyệt vọng, lo sợ: “Lúc đấy hoảng loạn, bực tức, nhưng lo sợ nhiều hơn vì nhận ra mình bị lừa số tiền không hề nhỏ, bài tập thì thôi lại phải tự tay làm để kịp nộp”.

Người đi thuê thì bị đình chỉ, mất tiền oan đã đành, nay cả những sinh viên có hiểu biết, học lực khá giỏi cũng chạy theo “nghề” học hộ, thi hộ vì mức tiền hấp dẫn đến nỗi bỏ bê việc học trên trường. P.H.N sinh viên Đại học Kinh tế Quốc dân sẵn sàng bỏ tiết học trên trường để đi học hộ, thi hộ. Gần nhất, N. đã lỡ lịch thi chỉ vì hôm đó là ngày đi học hộ: “Mình quên lịch thi môn Nguyên lý kế toán vào ngày thứ 6 vì cứ vào ngày này hàng tuần thì đều có lịch đi học hộ. Mỗi buổi như vậy thì nhận được 500 nghìn vì đây là khách quen của mình rồi. Vậy là mình đóng tiền học lại”.

Dễ nhận thấy, tình trạng học hộ, thi hộ xuất hiện ngày càng nhiều. Mỗi ngày, có hàng nghìn sinh viên tham gia vào các nhóm, hội học hộ, thi hộ trên Facebook. Đối mặt với tình trạng này, một số trường đại học đã triển khai biện pháp nghiêm cấm, nhưng thực trạng vẫn khó kiểm soát do chưa có hệ thống quản lý chặt chẽ và công nghệ giám sát hiệu quả.

Ngăn chặn học hộ, thi hộ trong sinh viên

Theo Quyết định 42/2007/QĐ-BGDĐT của Bộ Giáo dục & Đào tạo, hành vi nhờ/thuê người học hộ thi hộ và hành vi học hộ thi hộ không chỉ là những hành vi trái đạo đức mà nó còn trái pháp luật giáo dục được quy định tại khoản 2, Điều 6 Quy chế học sinh, sinh viên. Nếu việc học hộ, thi hộ bị phát hiện, trước hết bài làm hộ, bài thi hộ của sinh viên đó sẽ bị hủy bỏ, không được công nhận điểm danh trong các buổi học hộ. Ngoài ra, sẽ bị xử lý kỷ luật ở mức đình chỉ học tập một năm đối với trường hợp vi phạm lần thứ nhất và buộc thôi học đối với trường hợp vi phạm lần thứ hai. Trường hợp người học hộ, thi hộ là SV học trường khác, nhà trường sẽ gửi công văn sang yêu cầu trường đó xử lý.

Chia sẻ quan điểm về vấn đề học hộ, thi hộ đang nhức nhối, TS. Nguyễn Thị Như Huế, Phó trưởng Phòng Quản lý đào tạo, Học viện Báo chí và Tuyên truyền cho biết: “Trường đại học là nơi để sinh viên học tập, trau dồi tri thức, kỹ năng làm nghề. Việc học thật, thi thật sẽ giúp sinh viên tiếp thu được kiến thức thực chất chứ không phải để chống đối, lấy bằng cấp. Không chỉ thế, học tập còn giúp sinh viên rèn luyện phẩm chất đạo đức, kỹ năng, năng lực, trách nhiệm”.

TS. Nguyễn Thị Như Huế cho biết thêm, trong năm 2023 tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền đã phát hiện một trường hợp thuê người thi hộ. Trường hợp này đã bị kỷ luật bằng hình thức đình chỉ học một năm. Cô cũng nhấn mạnh: “Các sinh viên có nhờ người học hộ, thi hộ chắc chắn sẽ bị xử lý”. Qua đó, cho thấy tinh thần quyết liệt xử lý, không bao che trước những trường hợp thuê người học hộ, thi hộ tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Đứng trước tình trạng gian lận trong học tập, thi cử trong Quy chế đào tạo tại các trường đại học đều đưa ra hình thức xử lý đối với những trường hợp nhờ người thi hộ. Tại Đại học Bách khoa, biện pháp xử lý đối với sinh viên thi hộ hoặc nhờ người thi hộ là bị kỷ luật ở mức đình chỉ học tập một năm đối với trường hợp vi phạm lần thứ nhất và buộc thôi học đối với trường hợp vi phạm lần thứ hai.

Cần nhận thấy, việc tăng cường các biện pháp ngăn chặn học hộ, thi hộ không chỉ là yêu cầu cần thiết để duy trì sự công bằng trong giáo dục mà còn là hành động bảo vệ giá trị chân chính của bằng cấp và tri thức. Để giải quyết tận gốc vấn nạn này, các trường đại học cần phối hợp chặt chẽ với nhau trong việc xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm, đồng thời đẩy mạnh công tác giáo dục, nâng cao nhận thức đạo đức của sinh viên. Đây được coi là nền tảng để xây dựng một môi trường học tập trung thực, lành mạnh, nơi sinh viên có thể phát triển toàn diện cả về tri thức lẫn nhân cách.