“Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu Đông Hồ”: Tự hào văn hóa xứ Kinh Bắc

Chương trình được tổ chức trên khu vực phố đi bộ Hoàn Kiếm và có sự tham dự của Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn cùng đại diện Bộ Ngoại giao, Ủy ban UNESCO Việt Nam, các Đại sứ, Đại biện, đại diện các Đại sứ quán và Tổ chức quốc tế tại Hà Nội.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Bí thư Tỉnh ủy Bắc Ninh Nguyễn Anh Tuấn bày tỏ sự tự hào sau 15 năm dân ca Quan họ được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể, Bắc Ninh đã gìn giữ, phát huy và lan tỏa giá trị của dân ca Quan họ trên khắp mọi miền của đất nước cũng như các quốc gia trên thế giới.

Bắc Ninh đã thực hiện tốt các cam kết đối với UNESCO khi ban hành nhiều chính sách đặc thù để tôn vinh, hỗ trợ cho các nghệ nhân trong lĩnh vực dân ca Quan họ cũng như phát triển các làng Quan họ gốc, các làng Quan họ thực hành, các câu lạc bộ Quan họ trên khắp mọi miền của đất nước cũng như cộng đồng người Việt tại nước ngoài. Đồng thời, tỉnh cũng tập trung vào việc động viên và khuyến khích các bạn trẻ, các em thiếu niên nhi đồng tham gia học, thực hành và diễn xướng dân ca Quan họ bởi họ cho rằng đây là một phương pháp rất hiệu quả để gìn giữ và phát huy giá trị truyền thống đặc biệt này của Bắc Ninh.

Nói tới mục đích của chương trình “Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu Đông Hồ”, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh: “Với việc tổ chức chương trình Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu tranh Đông Hồ", Bắc Ninh mong nhận được sự ủng hộ của các Đại sứ, trưởng đại diện Ngoại giao, nhân dân cùng quý khách để "Nghề làm tranh dân gian Đông Hồ" được UNESCO đưa vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.” 

Đồng thời, đồng chí cũng cam kết sẽ ban hành những cơ chế, chính sách sau khi UNESCO công nhận để thực hiện tốt việc gìn giữ, phát huy bảo tồn nghề làm tranh dân gian Đông Hồ như đã từng làm với loại hình nghệ thuật dân ca Quan họ Bắc Ninh.

Tranh Đông Hồ từ lâu đã là dòng tranh cổ truyền, phản ánh phong tục, tín ngưỡng và đời sống sinh hoạt của người Việt. Theo đánh giá của Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn, tranh đông hồ vẫn được lưu giữ như một biểu tượng của bản sắc và khát vọng bảo tồn giá trị truyền thống đồng thời còn là tuyên ngôn về lối sống hài hòa với thiên nhiên của người Việt Nam. Tuy nhiên, nghề làm tranh đang đối mặt với nhiều thách thức như nguy cơ mai một về truyền thống, sự cạnh tranh của sản phẩm nghệ thuật hiện đại hay vấn đề bảo tồn không gian làm nghề.

Đánh giá cao nỗ lực của chương trình khi tiếp thêm “sức mạnh” cho tranh Đông Hồ, Thứ trưởng Ngoại giao Ngô Lê Văn khẳng định: “Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, tỉnh Bắc Ninh và các ban, bộ, ngành đang nỗ lực cùng cộng đồng và bạn bè quốc tế để đưa nghệ thuật tranh dân gian Đông Hồ trở thành Di sản văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại.”

Trên thực tế, hồ sơ đề cử nghề làm tranh Đông Hồ vào danh sách Di sản văn hoá phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của UNESCO đang trong quá trình xem xét và dự kiến được thẩm định năm 2025.

Tại lễ khai mạc sự kiện “Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh – Sắc màu Đông Hồ”, các đại biểu và khách tham quan sẽ có cơ hội hòa mình vào các làn điệu Quan họ ngọt ngào như: “Mời nước mời trầu”, “Trẩy hội Xuân”, “Bắc Bling” với sự tham gia của các nghệ sĩ, diễn viên Nhà hát Dân ca Quan họ Bắc Ninh cùng cô trò Trường Mầm non Đồng Kỵ 1.

Ngoài việc tôn vinh giá trị nghệ thuật truyền thống, sự kiện còn mang đến cho du khách trải nghiệm chân thực qua các khu vực trưng bày, giới thiệu sản phẩm và quá trình làm ra một bức tranh Đông Hồ. Các gian hàng thu hút sự quan tâm của nhiều người dân, du khách trong nước và quốc tế đến tham quan. 

Những sản phẩm nghệ thuật độc đáo như: Tranh Đông Hồ, gốm Phù Lãng, mây tre đan Xuân Hội, đồng Đại Bái, gỗ mỹ nghệ Phù Khê, Đồng Kỵ, các sản phẩm OCOP của tỉnh Bắc Ninh… đều có gian hàng để mọi người có thể trực tiếp thưởng thức và trải nghiệm để cảm nhận trọn vẹn tinh thần và vẻ đẹp của di sản văn hóa dân tộc.

Điểm sáng của sự kiện nằm ở việc cho phép du khách tự tay thực hiện từng bước tạo ra một bức tranh Đông Hồ hoàn chỉnh. Từ việc khắc gỗ, tô màu đến in tranh và hong khô, khách tham quan có thể tham gia thực hiện và tương tác trực tiếp với các nghệ nhân nổi tiếng. 

Chương trình “Tinh hoa văn hóa Bắc Ninh - Sắc màu Đông Hồ” diễn ra trong hai ngày 29-30/3 tại Khu vực Vườn hoa đền Bà Kiệu (Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đây cũng là dịp để du lịch Bắc Ninh kết nối, giao lưu với Thủ đô Hà Nội và các vùng miền trên cả nước và quốc tế, qua đó thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế đến Thủ đô Hà Nội cũng như với Bắc Ninh - Kinh Bắc.