80 năm lịch sử của ngôi nhà số 48 Hàng Ngang
Đã 80 năm kể từ ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh viết bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tại căn gác tầng 2, nhà số 48 Hàng Ngang. Trải qua bao thăng trầm, ngôi nhà vẫn hiên ngang như một chứng nhân lịch sử hào hùng, lưu giữ những giá trị thiêng liêng gắn liền dân tộc Việt Nam.
Ngôi nhà 48 Hàng Ngang vốn là một cửa hàng buôn tơ lụa nổi tiếng nằm giữa trung tâm thương mại sầm uất của đất Hà thành. Chủ nhân ngôi nhà là gia đình tư sản yêu nước Trịnh Văn Bô - Hoàng Thị Minh Hồ, những người đã dành trọn niềm tin và sự ủng hộ cho phong trào cách mạng. Trong những năm tháng tiền khởi nghĩa đầy căng thẳng và quyết liệt, nơi đây đã trở thành cơ sở cách mạng tin cậy, từng che chở và nuôi giấu nhiều cán bộ trong phong trào Việt Minh. Sau Cách mạng tháng Tám năm 1945, ngôi nhà được chọn làm nơi làm việc và soạn thảo những văn kiện chính trị quan trọng của Chủ tịch Hồ Chí Minh nhờ vị trí thuận lợi, đảm bảo an toàn và trên hết là sự hậu thuẫn hết lòng của gia định ông Trịnh Văn Bô đối với sự nghiệp giải phóng đất nước.
Từ 25/8 đến đầu tháng 9 năm 1945, ngôi nhà số 48 Hàng Ngang trở thành nơi làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ban Thường vụ Trung ương Đảng, nơi quyết định nhiều chủ trương quan trọng về đối nội, đối ngoại và thành phần Chính phủ lâm thời. Đặc biệt, tại căn phòng tầng hai, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trực tiếp viết bản “Tuyên ngôn Độc lập”, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Bản “Tuyên ngôn Độc lập” khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Văn kiện lịch sử được xem là “Thiên cổ hùng văn” về quyền con người và quyền dân tộc, khẳng định chân lý thiêng liêng bất khả xâm phạm của nhân dân ta: tự do, độc lập. Đó là biểu tượng cho tinh thần quật cường và ý chí kiên định của dân tộc trong việc gìn giữ và phát huy thành quả cách mạng, mở ra kỷ nguyên mới cho lịch sử nước nhà. Vì vậy, ngôi nhà số 48 Hàng Ngang không chỉ là một địa điểm sinh hoạt cách mạng mà còn là chứng nhân lịch sử gắn liền với khoảnh khắc thiêng liêng của dân tộc Việt Nam.
Nhằm lưu giữ giá trị lịch sử đặc biệt của ngôi nhà, từ năm 1970, số 48 Hàng Ngang đã được phục dựng thành Nhà lưu niệm. Đến tháng 4/1979, Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn Hóa, Thể thao và Du lịch) đã chính thức công nhận đây là Di tích lịch sử quốc gia. Từ đó đến nay, ngôi nhà vẫn được bảo tồn gần như nguyên trạng với nhiều hiện vật gắn liền cùng Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời như bàn viết, máy đánh chữ, tài liệu, hình ảnh... Việc bảo tồn không chỉ dừng ở việc lưu giữ một di tích mà còn gìn giữ ký ức dân tộc - những giá trị bất biến hun đúc sức sống bền bỉ của đất nước trong 80 năm qua. Không gian di tích tái hiện chân thực thời khắc mùa thu Cách mạng năm 1945, đồng thời khơi dậy trong mỗi thế hệ người Việt niềm tự hào và khát vọng dựng xây tương lai.
Đặc biệt trong dịp lễ kỷ niệm 80 năm, hàng triệu trái tim Việt Nam lại tìm về ngôi nhà lịch sử ấy để tưởng nhớ về sự kiện trọng đại của dân tộc. Tại địa chỉ đỏ này, thành phố Hà Nội long trọng tổ chức lễ gắn biển tên công trình kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. Song song với đó là các hoạt động trưng bày triển lãm tại di tích lịch sử trưng bày thu hút đông đảo nhân dân ghé thăm, đặc biệt là các bạn trẻ.
Chia sẻ về cảm nghĩ khi ghé thăm số nhà 48 Hàng Ngang, bạn Lưu Huệ Chi (22 tuổi) bày tỏ: “Không gian triển lãm nơi đây khiến thế hệ trẻ như chúng mình như ngược dòng thời gian, trở lại thời điểm thiêng liêng khi Bác Hồ đặt bút khai sinh ra nước Việt Nam. Mình càng thấm thía, trân trọng và biết ơn những người anh hùng đã cho chúng mình hưởng nền hoà bình bởi: Độc lập tự do đâu dễ gì có được.”
Trong không khí rộn ràng của đại lễ, nhiều bạn trẻ lặng lẽ tìm về ngôi nhà số 48 Hàng Ngang, không chỉ để ghi lại những khoảnh khắc, mà còn để tìm về cội nguồn, chiêm nghiệm và biết ơn những anh hùng lịch sử. Có thể thấy, địa chỉ đỏ 48 Hàng Ngang có ý nghĩa quan trọng với nhân dân Việt Nam không chỉ trong những trang sử hào hùng mà còn trong những chương sách mới của dân tộc. Vì thế, di tích lưu niệm này xứng đáng được bảo tồn và quảng bá hơn nữa để tiếp tục trở thành điểm hẹn lịch sử cho những tâm hồn luôn hướng về nguồn cội.