Tọa đàm “Nâng cao năng lực số cho nhà báo truyền hình trong bối cảnh chuyển đổi số”
Sáng 7/11, tại Học viện Báo chí và Tuyên truyền, trang tin điện tử Sóng trẻ thuộc Chi hội Nhà báo Viện Báo chí - Truyền thông tổ chức tọa đàm trực tuyến “Nâng cao năng lực số cho nhà báo Truyền hình trong bối cảnh chuyển đổi số”.
Về phía khách mời, chương trình có sự tham dự của các chuyên gia, nhà báo nhiều kinh nghiệm: ThS. Hoàng Thị Bích Hạnh - Phó Giám đốc Trung tâm Lưu chiểu dữ liệu truyền thông số quốc gia, Thường trực Trung tâm Hỗ trợ Chuyển đổi số báo chí, Cục Báo chí, Bộ VH, TT & DL; ông Hoàng Nguyên Vân - thành viên Hội đồng quản lý, Phó Viện trưởng Viện Sáng tạo & Chuyển đổi số (VIDTI); nhà báo Nguyễn Trường Sơn - Trung tâm Sản xuất và Phát triển Nội dung số, Đài Truyền hình Việt Nam (VTV); nhà báo Nguyễn Nhật Minh - Trung tâm Tin tức, Đài PT-TH Hà Nội.
Về phía Học viện Báo chí và Tuyên truyền, tọa đàm có sự tham dự của PGS. TS. Đinh Thị Thu Hằng - Viện trưởng Viện Báo chí - Truyền thông; TS. Trần Thị Phương Lan - Giảng viên Viện Báo chí - Truyền thông, Giảng viên Phụ trách Trang tin điện tử Sóng trẻ; cùng các giảng viên và sinh viên Viện Báo chí - Truyền thông, Học viện Báo chí và Tuyên truyền.
.jpg)
Toạ đàm được tổ chức nhằm thảo luận về tác động của chuyển đổi số báo chí và năng lực số của nhà báo truyền hình cũng như đề xuất giải pháp nâng cao năng lực số cho nhà báo truyền hình trong thời đại chuyển đổi số, đồng thời tạo ra một không gian học hỏi và kết nối giữa người làm nghề - người dạy nghề - và người học nghề.
Mở đầu buổi tọa đàm, ThS. Hoàng Thị Bích Hạnh cho biết: “Kết quả đánh giá trong hai năm gần đây cho thấy đa số cơ quan báo chí đã đạt được những kết quả khả quan, phản ánh nỗ lực đồng bộ trong việc chuyển đổi từ quy trình sản xuất truyền thống sang môi trường số”. Qua đó, bà Hoàng Thị Bích Hạnh cũng nêu lên những đơn vị tiêu biểu trong công cuộc chuyển đổi số báo chí như Đài truyền hình Việt Nam (VTV), Đài Phát thanh - Truyền hình Hà Nội,...

Bên cạnh những số liệu khởi sắc, nhiều cơ quan báo chí cũng phải đối mặt với không ít thách thức trong quá trình chuyển đổi số. Chuyên gia Hoàng Nguyên Vân nhìn nhận: “Thách thức lớn nhất hiện nay đối với các cơ quan báo chí chính là sự cạnh tranh của các thế lực thông tin, truyền thông mới, đặc biệt là mạng xã hội, buộc báo chí phải liên tục thích ứng và chạy theo xu hướng truyền thông hiện đại”.

Dù đội ngũ phóng viên phải liên tục thay đổi, học hỏi và thích nghi với phong cách tác nghiệp mới trong thời đại số, nhưng chất lượng của sản phẩm vẫn phải được đặt lên hàng đầu. Điều đó khẳng định công nghệ số chỉ là công cụ hỗ trợ, điểm cốt lõi vẫn là tính xác thực và nhân văn nằm trong mỗi hình ảnh, con chữ.
Nhà báo Nguyễn Trường Sơn nhấn mạnh: “Nhìn lại các sản phẩm trên nền tảng số, chúng tôi nhận ra rằng dù sáng tạo đến đâu, nội dung của đài truyền hình vẫn cần giữ vững tính chính thống và đại diện cho uy tín của cơ quan báo chí quốc gia. Chính vì vậy, chúng tôi quyết định phải chủ động tham gia, vừa học, vừa làm để thích nghi”.

Bên cạnh đó, nhà báo Nguyễn Nhật Minh chia sẻ cụ thể hơn về báo chí di động - phong cách tác nghiệp nhanh chóng, tức thời của thời đại số. “Tác nghiệp bằng điện thoại di động mang lại nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít khó khăn cho phóng viên truyền hình. Không phải ai cũng có thiết bị đủ mạnh để đáp ứng yêu cầu sản xuất nội dung chất lượng cao. Tuy nhiên, tại Đài PT-TH Hà Nội, gần như 99% phóng viên đã được trang bị điện thoại có khả năng ghi hình, dựng và sản xuất tin bài ngay trên thiết bị di động” - nhà báo phân tích.

Tuy nhiên, việc nâng cao năng lực số của các nhà báo hiện nay cũng gặp phải một số rào cản, hạn chế. Theo ông Hoàng Nguyên Vân, rào cản lớn nhất là thiếu cơ hội đào tạo về sản xuất, điều hành, ứng dụng công nghệ trong trường quay hay biên tập và đưa tin trực tiếp tại các khu vực đặc biệt như khu vực có chiến tranh, thiên tai. Ngoài ra, hạn chế về kinh phí trang bị công nghệ hiện đại và thiếu công cụ đánh giá hiệu quả từ khán giả cũng là một trở ngại lớn.
Trong khi đó, nhà báo Nguyễn Trường Sơn khẳng định, rào cản nằm ở sự sáng tạo, khi nhà báo cần nổi bật giữa vô số nội dung từ con người và AI, đồng thời giữ vững nguyên tắc và đạo đức báo chí.

Để nâng cao năng lực số cho nhà báo truyền hình, Th.S Hoàng Thị Bích Hạnh nhấn mạnh vào sự chủ động học hỏi, tận dụng mọi cơ hội để phát triển kỹ năng số. Bên cạnh đó, nhà báo Nguyễn Nhật Minh đề cao việc làm chủ dữ liệu, khai thác thông tin bằng AI và các công cụ số, đồng thời phát triển sự sáng tạo và cập nhật công nghệ để không bị tụt hậu.
Đề xuất thêm về giải pháp nâng cao năng lực số, ông Hoàng Nguyên Văn chỉ ra rằng ít nhất 6% cơ quan báo chí thiếu đầu tư vào công nghệ và đào tạo, do đó cần trang bị thiết bị hiện đại và đào tạo đồng đều về năng lực số, ứng dụng công nghệ trong sản xuất, phát sóng, lưu trữ dữ liệu và sử dụng AI để nâng cao hiệu quả công việc.
Cuối chương trình, các bạn sinh viên và khán giả theo dõi qua livestream đã có cơ hội được các vị diễn giả giải đáp những thắc mắc thiết thực xoay quanh những khó khăn, thách thức và vai trò, sứ mệnh của người làm báo trong kỷ nguyên số.

Tọa đàm “Nâng cao năng lực số cho nhà báo truyền hình trong bối cảnh chuyển đổi số” đã mang đến nhiều góc nhìn sâu sắc cũng như đề xuất những giải pháp quan trọng giúp nâng cao năng lực số cho nhà báo truyền hình trong thời đại chuyển đổi số hiện nay.