Danh mục Thứ Sáu, 18/10/2024
 
 
Cùng với trào lưu buffet lẩu nướng giá rẻ vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, thực phẩm đông lạnh ngày càng được rao bán tràn lan trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Điều đáng nói, đa phần những loại thực phẩm này đều không rõ nguồn gốc, xuất xứ. 
Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau
Sau nhiều ngày theo dõi và “nằm vùng” tại các chợ đầu mối, nhóm phóng viên (PV) đã tìm đến một kho hàng đông lạnh nằm sâu trong chợ Phùng Khoang. Đặc biệt, kho hàng này chỉ hoạt động vào khoảng 12 giờ đêm đến 3 giờ sáng. Kho được lợp bằng mái tôn, trước cửa có một người đàn ông đang liên tục bốc hàng xuống từ chiếc xe tải đậu ở đó, một nhóm nhân công khác đang liên tục "rã đông" những thùng hàng bằng cách đập mạnh xuống đất. Sau đó, những thùng hàng này lại được chất lên xe và vận chuyển vào trung tâm thành phố.  
Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau
Vào vai nhóm sinh viên vừa tốt nghiệp và có dự định mở quán buffet lẩu nướng giá rẻ, chúng tôi đã “vô tình" tìm đến đây để hỏi mua. Tiếp chuyện với chúng tôi là một người đàn ông gầy gò, mặc áo của một hãng xe ôm công nghệ. Ban đầu, người này khẳng định các thực phẩm tại kho đều là hàng chất lượng, được kiểm định và chuyên bỏ mối cho các nhà hàng, quán ăn. 
 
Theo lời người đàn ông, thịt bò được bày bán tại đây chủ yếu là ba chỉ và lõi vai, với giá dao động từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg, đã được đóng gói sẵn trong các khay. 
Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Qua điều tra, chúng tôi phát hiện kho hàng này lấy mối từ một kho khác ở ngoại thành Hà Nội: “Tổng kho ở Quang Minh. Bọn anh hay nhập ở dưới đấy. Trên phố người ta cho xe vào thì xe mới vào được”.

Trong chiếc tủ đông lạnh đặt đầy những loại thịt không rõ loại, chính người bán cũng lẫn lộn giữa các loại thịt khi được chúng tôi hỏi. “Cái này là thịt bò” - người đàn ông chỉ vào một túi thịt trong tủ đông. 

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Ban đầu, chủ kho hàng còn khá e ngại nhưng khi thấy chúng tôi hỏi giá và có ý định nhập hàng số lượng lớn các loại thịt giá rẻ để lãi nhiều, anh mới chia sẻ mẹo của các nhà hàng để làm sao thịt lợn có vị “thịt bò Mỹ": “Như chợ đầu mối này thì có nhiều loại. Có cả gói gia vị của bò mình mua về cho vào thịt lợn thì ăn lại thành thịt bò. Ăn cũng không phân biệt được vì đã nấu chín lên rồi. Giá thì có bằng nửa thôi”.

Theo lời chia sẻ của người bán hàng, những túi thịt cấp đông này có thể bảo quản lên tới cả năm mà khi sử dụng vẫn tươi ngon bởi “mình để tủ lạnh mà”. Điều đáng chú ý là chiếc tủ lạnh được sử dụng có dung tích lên đến 1200 lít. Người đàn ông chia sẻ, việc sở hữu một chiếc tủ lạnh lớn như vậy là điều cần thiết để bảo quản thịt tươi, đảm bảo hàng hóa luôn "cứng đét" mỗi khi khách hàng đến xem.

Khi được hỏi về các giấy tờ liên quan đến kho hàng cũng như thực phẩm đông lạnh có đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP), ban đầu người này khẳng định với chúng tôi “cái gì cần có vẫn phải có chứ”, nhưng sau một hồi trò chuyện, người đàn ông cho biết những giấy tờ này “chỉ là hình thức":

“Kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) chỉ mang tiếng kiểm tra thôi, chứ còn không mang máy móc gì đâu. Mình chỉ cần nộp tiền thuế, làm theo các bước của cục ATTP thôi là được. Như bên các anh cũng thế, chỉ cần giấy tờ nhập bên các nước rồi 3-5 triệu là xong”. Người này còn rất tự tin vì kể cả khi bị kiểm tra thì cũng chỉ cần đóng tiền rồi vẫn được hoạt động tiếp.  

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Tương tự như những kho hàng đông lạnh trên, thực phẩm đông lạnh trong những quán lẩu nướng giá rẻ cũng đặt ra nhiều nghi vấn về vấn đề VSATTP. Chúng thường “mọc lên” tại khu vực các trường đại học. Cứ đến cuối tuần hay những dịp đặc biệt, bạn N.T.N (Đại học Thương Mại) lại tụ tập bạn bè tại những quán buffet lẩu nướng treo biển 99K, 129K… Khi được hỏi, tại sao lại lựa chọn đi ăn những quán lẩu buffet giá rẻ dù biết rõ không đảm bảo về chất lượng VSATTP, N cười đáp: “Mình lựa chọn những quán như vậy thứ nhất bởi nó rẻ, thức ăn được trình bày bắt mắt và thêm nữa là chỗ ngồi mát mẻ, khá lý tưởng”. 

Cũng như N, sinh viên P.H.T (Học viện Báo chí và Tuyên truyền) bộc bạch: “Mình vẫn thường đi ăn buffet lẩu nướng giá rẻ vào cuối tuần. Tại vì nó ít tiền và mặc dù mình biết là nó bẩn nhưng cho đến thời điểm hiện tại, nó vẫn chưa ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của mình. Sau này, nếu có điều kiện hơn thì mình sẽ đầu tư vào những món ăn đắt tiền hơn”.

Nằm trên con phố Lê Thanh Nghị (quận Hai Bà Trưng, Hà Nội), gần trường đại học Bách Khoa, quán lẩu buffet K thu hút nhiều sinh viên đến tụ tập ăn uống sau giờ học mặc dù cơ sở kinh doanh này đã nhiều lần bị phản ánh về vấn đề thực phẩm bẩn. Sau khi theo dõi, quan sát các hoạt động và cách vận hành của quán một thời gian, chúng tôi quyết định đóng vai thực khách đến trải nghiệm dịch vụ ăn uống để tìm hiểu sự thật phía sau những nồi lẩu giá rẻ. 

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Quán lẩu có diện tích khoảng 40-50m2 được trang trí theo phong cách Trung Hoa, chỉ gồm 3 bàn ở gian ngoài và 3 bàn ở gian trong. Thực đơn của quán cũng giống như những quán lẩu khác, gồm set buffet nướng và buffet lẩu, giá dao động từ 100 nghìn đồng đến 300 nghìn đồng tùy số lượng người và số lượng món ăn. Chúng tôi quyết định gọi và trải nghiệm một set buffet lẩu tại đây. 

Dù chỉ 150 nghìn đồng nhưng chúng tôi được phục vụ rất nhiều món: bò Mỹ quấn nấm, lạp xưởng, xương sụn, lườn gà, lòng non… Điểm đặc biệt là khay thịt nào cũng có màu sắc bắt mắt, đỏ tươi. Nước lẩu được chia làm 2 ngăn, một ngăn lẩu chua cay và một ngăn lẩu nấm.

Cả 2 ngăn lẩu đều được pha trộn nhiều gia vị để giống mùi thơm lẩu Trung Hoa. Theo tìm hiểu của phóng viên (PV) về thành phần những chất phụ gia được dùng để nấu lẩu, nồi nước lẩu vừa mang ra đã có vị thơm ngào ngạt chắc chắn đã được pha thêm hóa chất tạo mùi. Những loại gia vị, phụ gia này có thể chứa các hóa chất độc hại như: NO2, HCHO... Khi cho các loại hóa chất vào nồi lẩu thì nhanh nhừ, màu sắc hấp dẫn hơn, nước lẩu có mùi thơm phức, vị cay cay. Đáng chú ý nồi nước lẩu tại quán K cũng xuất hiện những dấu hiệu tương tự. 

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Theo quan sát, trong quán có đặt 2 tủ đông để chứa thực phẩm đông lạnh như: thịt bò, thịt lợn, viên thả lẩu... và các loại đồ muối, sốt chấm. Tuy nhiên, khi nhân viên lấy đồ từ tủ đông ra, họ dùng tay trần bốc đồ muối từ các hộp nhựa dù nước ngâm đã ngả màu và từng tảng thịt đông lạnh để rã đông. 

Khi thấy những khay thịt thừa chưa được nhúng vào lẩu, nhân viên quán đã trực tiếp ra hỏi chúng tôi: “Chị ơi món này chị còn ăn không, em cất lại sợ để ngoài nó hỏng?”. Khi nhận được sự đồng ý của chúng tôi, người nhân viên này đã nhanh chóng đem những khay thịt đó bọc lại và cho vào tủ đông. Hành động này khiến chúng tôi nghi ngờ, bởi lẽ những khay thịt rã đông này sẽ được đem đến phục vụ những khách hàng khác mà không biết nó sẽ được dùng đi dùng lại đến bao giờ. 

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Khu bếp ăn chế biến tại đây luôn trong tình trạng đóng kín cửa, ánh sáng le lói, tối tăm. Khi cố gắng tìm cách tiếp cận vào khu vực này, chúng tôi phát hiện nhiều thực phẩm bị vứt la liệt dưới nền đất mốc rêu, nơi sơ chế đồ ăn cũng vứt đầy xoong chảo bẩn chưa kịp rửa không biết tồn đọng từ bao giờ. 

Những quán lẩu buffet giá rẻ đã đánh trúng vào tâm lý sinh viên, thích những đồ ăn giá “rẻ” nhưng trông bắt mắt và hấp dẫn, địa điểm phù hợp để tụ tập, hẹn hò. Tuy nhiên những thực phẩm được bày trong quán có thể “ngon”, “rẻ” nhưng chưa chắc đã “bổ”, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại đến sức khỏe người tiêu dùng. 

Là một nhân viên từng làm tại một quán buffet lẩu trên đường Bưởi (Tây Hồ, Hà Nội), anh T.N.A (25 tuổi) kể lại với PV: “Thực ra nếu đã làm ở đấy thì không dám ăn ở đấy nữa luôn. Bởi vì làm ở đấy mới biết là họ thường nhập những loại thịt không rõ nguồn gốc. Sau đó họ ngâm những cái chất gì đấy, mình không rõ, nhưng mà ngâm xong thì mùi vị cũng thơm ngon lên. Rồi họ bán cho khách và gắn mác bò Mỹ, Canada, Úc... nhưng thực ra đều là loại bẩn hết”. 

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

TS.BS Trương Hồng Sơn, Phó Tổng thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam cho rằng: “Thực phẩm đông lạnh không rõ nguồn gốc xuất xứ hoặc giả mạo nguồn gốc xuất xứ có thể tiềm ẩn nguy cơ chứa chất cấm, tồn dư kháng sinh, thuốc kích thích tăng trưởng, thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật… gây bệnh cho người sử dụng”.

“Trong quá trình nuôi, giết mổ và bảo quản, các vi sinh vật, các kí sinh trùng có thể xâm nhập vào cả thực phẩm thông thường và ở cả thực phẩm lạnh. Tuy nhiên, nhiều người nghĩ rằng việc cấp đông, giữ lạnh có thể tiêu diệt được các vi khuẩn gây bệnh thì không phải. Ở một nhiệt độ nhất định, như âm 4 độ C hoặc thậm chí âm 18 độ C, một số vi khuẩn vẫn tồn tại nhưng không tiếp tục phát triển. Đến khi nhiệt độ tăng lên, những vi khuẩn ấy sẽ hoạt động trở lại.”, TS.BS Trương Hồng Sơn chia sẻ.

Thực phẩm đông lạnh: Sự thật đằng sau

Thịt để trong tủ lạnh lâu ngày rất dễ gây nên tình trạng ngộ độc. Cho dù ở nhiệt độ thấp nhưng rất nhiều vi khuẩn vẫn có thể xâm nhập vào thực phẩm. Khi ăn, thực phẩm sẽ đi vào cơ thể bằng đường ruột. Điều này có thể làm người sử dụng bị đau bụng, ngộ độc hay tiêu chảy.

Theo nghị định 115 ngày 4/9/2018 của Chính phủ đã quy định chủ cơ sở kinh doanh sẽ bị phạt tiền từ 40 - 50 triệu đồng đối với một trong các hành vi nhập khẩu, sản xuất, chế biến, cung cấp, bán thực phẩm gây ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của từ 1 - 4 người mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Phạt tiền từ 80 - 100 triệu đồng đối với một trong các hành vi nhập khẩu, sản xuất, chế biến, cung cấp, bán thực phẩm gây ngộ độc thực phẩm ảnh hưởng đến sức khỏe của từ 5 người trở lên mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Mức phạt tiền áp dụng đối với tổ chức gấp 2 lần so với phạt áp dụng với cá nhân.


Thực hiện: Nhóm sinh viên K41 MĐT CLC