Sức hút của truyền hình thực tế: Tính chân thật là yếu tố sống còn

Sức hút của truyền hình thực tế

Năm 2024 là một năm bùng nổ đối với thị trường giải trí Việt Nam nói chung và chương trình truyền hình thực tế nói riêng. Với thể loại đa dạng cùng cách tổ chức độc đáo, mới mẻ, các chương trình đã phủ sóng mạnh mẽ trên mọi khung giờ vàng và nhiều nền tảng mạng xã hội. Chương trình “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai”, “Chị Đẹp Đạp Gió Rẽ Sóng”, “Anh Trai Say Hi” đã tạo nên “cú nổ” cho ngành công nghiệp âm nhạc. Không chỉ trở thành tâm điểm trên mạng xã hội mà các bài hát trong đó còn thống trị các bảng xếp hạng. Điều này góp phần củng cố và phát triển hoạt động biểu diễn văn hóa nghệ thuật ở Việt Nam.

Từ lúc bắt đầu cho tới lúc dừng phát sóng, chương trình “Anh Trai Say Hi” đã khẳng định được sự ảnh hưởng của mình khi giữ vững vị trí Top 1 trên BXH BSI Top10 Shows 4 tháng liền. Bên cạnh đó, các nghệ sĩ tham gia chương trình cũng bắt đầu được đông đảo các bạn trẻ đón nhận. Theo Buzzmetrics - Công ty nghiên cứu dữ liệu mạng xã hội & thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam cho biết: Chỉ số tương tác trên YouTube của chương trình “Anh Trai Say Hi” rất ổn định. Xét về lượt xem, đa số các tập đều có từ 7 đến 8 triệu lượt xem, thậm chí có tới 3 tập đạt 12 triệu lượt xem.

Không hề kém cạnh, các tập phát sóng của chương trình “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai” liên tục dẫn đầu bảng xếp hạng đánh giá trên sóng VTV3. Đặc biệt, với các tập 1, 3, 4 và 5 luôn giữ vị trí số 1. Hành trình của 33 “anh tài” còn gây sốt trên kênh YouTube của nhà sản xuất, khi các tập đã phát sóng đều nhanh chóng dẫn đầu xu hướng. Album của vòng công diễn 1 cũng đứng đầu trên nền tảng Apple Music và iTunes. Cùng với đó, các tiết mục trong chương trình thu hút hơn 695.000 người nghe hằng tháng trên nền tảng Spotify.

Bên cạnh chương trình truyền hình thực tế thuộc thể loại âm nhạc, các chương trình về đời sống xã hội cũng thu hút công chúng và xây dựng vòng tròn thảo luận sôi nổi. “2 ngày 1 đêm”, “Hành Trình Rực Rỡ”, “Sao Nhập Ngũ” đều chiếm được tình cảm của phần lớn khán giả. Sau gần 5 tháng kể từ ngày đầu tiên “2 ngày 1 đêm” lên sóng, chương trình đã thu về hơn 2,2 tỷ lượt xem trên các nền tảng số. Hầu hết các tập phát sóng chính thức lẫn những video hậu trường của chương trình được khán giả đón nhận và thu về lượt tương tác cao. Tất cả các tập của chương trình đều lọt vào top thịnh hành trên YouTube - một thành tích ấn tượng khác mà không phải chương trình nào cũng có được.

“Hành Trình Rực Rỡ” ghi nhận hơn 2,2 tỷ lượt xem trên các nền tảng số sau mùa đầu tiên, đồng thời tất cả các tập của chương trình đều đạt Top 1 rating của Đài Truyền hình Việt Nam. Trong đó, có 11 tập góp mặt trong top thịnh hành trên YouTube, đặc biệt hai tập 7 và 8 của chương trình với chủ đề trải nghiệm Tiền Giang - Bến Tre đã đạt vị trí số 1 trên tab thịnh hành.

“Sao Nhập Ngũ” là chương trình truyền hình thực tế về quân đội đầu tiên tại Việt Nam. Dù đã qua 14 mùa, sức nóng của “Sao Nhập Ngũ” vẫn không hề giảm sút. Tính đến ngày 9/8, tập 1 của mùa 15 đã đạt 2,9 triệu lượt xem và lọt vào Top 5 Trending trên YouTube. Theo Socialite, “Sao Nhập Ngũ” cũng đứng trong Top 3 gameshow được chú ý nhất tuần, chỉ sau “Anh Trai Say Hi” và “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai”.

Khi tính chân thật là yếu tố sống còn

Chia sẻ về nguyên nhân làm nên sức hút của những chương trình thực tế, Nhà Biên kịch Đặng Thu Hà - Phó Trưởng khoa Nghệ thuật Điện ảnh, Trường Đại học Sân khấu - Điện ảnh Hà Nội nhận định: “Có 2 điểm chủ yếu khiến các truyền hình thực tế được quan tâm và yêu thích. Thứ nhất là tính hiện thực, tức cái thật bộc lộ trong nội dung chương trình. Thứ hai là sự tham gia của nghệ sĩ.”

Có thể thấy, không cần đến yếu tố giật gân hay tranh cãi, chính những khoảnh khắc đời thường, gần gũi và đầy hài hước của các nghệ sĩ đã trở thành điểm nhấn, giúp “Sao Nhập Ngũ” tiếp tục chiếm trọn tình cảm của khán giả qua 15 mùa phát sóng. Chẳng hạn như khoảnh khắc Thùy Tiên gắn luôn hàm răng duy trì vào miệng (vốn chỉ dùng ban đêm) để được "cho qua" khi kiểm tra vật dụng. Hay tình huống cầm rắn hô khẩu hiệu, chứng kiến màn ngụy trang của chiến sĩ đặc công,... Tất cả điều đó đã giúp khán giả hình dung được sự mạnh mẽ và kiên cường của người lính Việt Nam, từ đó nuôi dưỡng tình yêu nước và lòng tự hào dân tộc.

Thay vì chỉ dựa vào những tên tuổi nổi tiếng từ một thế hệ hoặc một ngành nghệ thuật duy nhất, “Anh Trai Vượt Ngàn Chông Gai” đã sáng tạo bằng cách kết nối những ngôi sao trẻ đầy năng lượng với các nghệ sĩ gạo cội có kinh nghiệm và tầm ảnh hưởng sâu rộng. Nổi bật là võ sĩ Nguyễn Trần Duy Nhất, nghệ sĩ trẻ Soobin Hoàng Sơn, đạo diễn Neko Lê hay NSND Tự Long, sự pha trộn này không chỉ tạo ra sức hút đặc biệt mà còn mang lại sự phong phú về nội dung, tạo nên một bức tranh đa dạng về cả âm nhạc, diễn xuất lẫn tính cách nghệ sĩ.

“Cái hiện thực trong truyền hình thực tế không phải là quay những hình ảnh có độ chân thật cao mà là tạo cảm giác chân thật cho khán giả. Người sản xuất có thể sáng tạo tùy ý, miễn là xây dựng được nội dung đạt được đến cảm giác chân thật ấy. Bởi lẽ, nếu không bắt nguồn từ đời sống thực tế hay đem đến cảm giác giả trân thì chương trình sẽ trở nên vô nghĩa.” - Nhà Biên kịch Đặng Thu Hà chia sẻ thêm.

Sự thành công của “2 ngày 1 đêm” bắt nguồn từ những tương tác chân thật của dàn nghệ sĩ. Mỗi người đều có những màu sắc khác nhau, tưởng chừng khó hòa hợp nhưng thông qua chuỗi thử thách của chương trình, họ lại cùng nhau tạo nên một bức tranh toàn cảnh đầy tiếng cười và cảm xúc ý nghĩa. Nghệ sĩ Kiều Minh Tuấn cũng đã chia sẻ trong tập cuối của chương trình, rằng “Tuấn đã dành những gì chân thật nhất, đúng con người mình nhất cho chương trình này”.

Nguyễn Ngọc Thắng (2004, Trường Đại học Công Thương TP.HCM) là một người xem trung thành của “2 ngày 1 đêm”. Anh bày tỏ: “Mình thích chương trình bởi vì các nghệ sĩ tương tác qua lại rất tự nhiên, không tạo cảm giác gò bó hay cố tình. Mình nghĩ điều này khá quan trọng. Nếu chương trình xây dựng kịch bản quá lộ liễu và gây hiệu ứng sượng trân cho khán giả thì sẽ tạo phản ứng ngược.”

Như vậy, tính chân thật là yếu tố sống còn của truyền hình thực tế. Nó quyết định đến hiệu suất người xem và mức độ thành công của chương trình. Nếu chương trình càng tự nhiên thì càng chiếm được sự quan tâm và tình yêu của công chúng, ngược lại, nếu chương trình làm mất đi tính chất vốn có của truyền hình thực tế, chương trình sẽ không được đón nhận.

Các chương trình truyền hình thực tế Việt nam hứa hẹn sẽ ngày càng phát triển và để lại nhiều dấu ấn hơn nữa trong ngành công nghiệp giải trí. Một khi đảm bảo sự linh hoạt trong phản ánh thực tế và trình diễn thực tế, chương trình sẽ dễ dàng thu hút công chúng và chiếm được tình yêu của khán giả.